آیا می شود هم کارگردان فیلم انیمیشن بود و هم انیماتور؟

سلام به همراهان خوبم، 

امیدوارم خوب و خوش باشید، من حدیث ملکی امروز در بیسکولنز می خواهم برایتان در مورد تفاوت "کارگردان بودن" و "انیماتور بودن" صحبت کنم 

خوب اگر برای شما چنین سوالی پیش آمده که کارگردان فیلم انیمیشن بشوید یا انیماتور باید بگویم که آفرین بر شما  چرا که چندین قدم جلو هستید. 

و اگر تفاوت این دو را نمی دانستید اشکالی ندارد، خیلی ها نمی دانند و من هم وقتی 18 سالم بود و اوّلین ایمیلم را ساختم در آن کلمه ی انیماتور را قرار دادم، چرا که نمی دانستم چه دنیای گسترده ایست ،  با کتاب خواندن کمی بهتر درک کردم،  اما وقتی وارد رشته ی کارشناسی ارشد انیمیشن شدم در دانشکده سینما و تئاتر باز کمی بیشتر با جنبه های کارگردانی آشنا شدم اما هنوز به قول معروف دوزاری ام نیفتاده بود که در دنیای کار، بودجه، زمان تحویل و رقابت وارد شدم. 

آن جا بود که به واقع تفاوت کارگردان بودن و انیماتور بودن را لمس کردم و اینکه این دو با هم در چه مُلک هایی جمع میشوند و در چه مُلک هایی جمع نشدنی هستند. 

جین دایچ کارگردان تام و جری

بسیار خوب حالا برویم به سراغ باز کردن این مبحث. 

کارگردان فردی است که تمام آنچه که را که قرار است به مخاطب نمایش داده شود در ذهن دارد، هیچ کدام از عوامل دیگر نیازی نیست که به آن تصور آگاه باشد، آهنگساز آهنگ را می سازد، طراح پس زمینه تصاویر منظره، اتاق و پس زمینه ها را می کشد، طراح کاراکتر، ظاهر کاراکتر را بر اساس فیلم نامه طراحی می کند،  اگر کار سه بعدی باشد مدل ساز مدلسازی می کند، اسکلت ساز ریگ یا اسکلت را تعریف می کند، کمپوزیت و .. ولی هر کس روی کار خود متمرکز است، آن فردی که مسئول است که همه را به خوبی کنار هم وصل کند که اثری منسجم ساخته شود کارگردان است. 

در واقع من همیشه می گویم که معمار بنا را در بستر فضا می سازد و کارگردان بنا را در بستر زمان. معمار فرد نهایی است که می داند بنا در نهایت چه خواهد شد، گچبر، گچکار، تخریبچی ، کناف کار، آجرکار، آینه کار، داربست  و ... هر کدام تخصص خود را انجام می دهند. 

در بین این ها انیماتور فردی است که مسئول متحرک سازی و جان بخشی به کاراکتری است که طراح کاراکتر به او تحویل داده و کارگردان ویژگی های حرکتی او را بر اساس فیلمنامه و خلق و خو و شخصیت کاراکتر از اون می خواهد. باز خود انیماتور هم دو دسته است، کسانی که کلید های اصلی را می زنند که مهارت و خلاقیت بیشتری نیاز دارد و کسانی که فریم های بین کلید را پر می کنند که توانایی طراحی نیاز دارد اما کاری کمی خسته کننده تر است ( در برخی تکنیک های کامپیوتری، کامپیوتر این را انجام می دهد)

بازدید از ماگ طرح کارگردان	بازدید از ماگ طلایی کارگردان	بازدید از پیکسل طرح وودی آلن	دیدن زیرلیوانی وودی آلن

 اگر دایره ی نگاه ما محدود به پروژه های کوچک و یا طولانی مدت باشد، می شود هم انیماتور بود و هم کارگردان، اگر در آثار گذشته و مشهور تاریخ انیمیشن بگردید خصوصا اگر در دسته ی انیمیشن تجربی (Experimental Animation ) بگردید آثار بسیاری را پیدا می کنید که کارگردان و انیماتور یک نفر است و یا به کلی اثر تک نفره یا دو سه نفره ساخته شده، اما قالب این کارها در دسته ی آثار هنری قرار می گیرند و هدفشان به جلو بردن انیمیشن است، تجربه کردن تکنیک های جدید، بیان حرفی شخصی و اثر گذار و یا کارهای دانشجویی و یا کار اوّل. 

اما وقتی آثار از مرحله ی هنر به مرحله ی هنر صنعت قدم می گذارد، یعنی مخاطب در آن نقش مهمی دارد، راندمان و میزان تولید اهمیت پیدا می کند، مثلا بحث تولید سریال برای پخش در شبکه ی تلویزیونی، شبکه ی اینترنتی  پیش می آید، دیگر زمان اهمیت دارد، یک نفر نمی تواند بنشیند و برای دل خودش آرام آرام فریم به فریم تکان بدهد و عکس بگیرد.  خصوصا که در اینجا تهیه کننده و سرمایه گذار وارد می شود، دیگر انیمیشن بحث کسب و کار دارد، دیگر بازگشت سرمایه اهمیت پیدا می کند، اگر بازگشت سرمایه تامین نشود طبیعتا دیگر تولید پروژه های انیمیشن متوقف می شود، و سرمایه ها به سمت های دیگری  گرایش پیدا می کند و تولید ها تنها محدود به آثار تبلیغاتی و یا سازمان های دولتی مثل صدا و سیما، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و یا کانون پرورش فکری کودکان می رود که از بین این چهار مورد نیز  در دو مورد اول یعنی آثار تبلیغاتی و  تولیدات برای صدا و سیما همچنان بحث راندمان و سرعت تولید مطرح هست. 

اما برویم به سراغ اینکه کدام مناسب کدام شخصیت است. چند وجه وجود دارد

وجه اول : جنبه های مالی،اگر قصد از کار بحث مالی باشد، انیماتور شدن راهی برای رسیدن به ثروت بزرگ نیست چرا که نوع آن فروش زمان بر اساس کار هست، و غالبا هم در دنیا انیماتور هم  درآمد عالی ای ندارد، با توجه به اینکه درآمد بر اساس ثانیه ی تولید شده است و یا خیلی از کشورها کارهای اجرایی مثل انیماتوری را به کشورهایی مثل فیلیپین با قیمت پایین می دهند. البته همیشه استثناهایی نیز وجود دارد، اگر فردی بتواند لوپ های حرکتی را چند بار به چند جا یا با کمک سایت ها بفروشد و یا با کاهش ارزش ریال به عنوان نیروی خارجی سفارشات دلاری داشته باشد، حتی اگر برای آن ها ارزان هم کار کند، برای خودش درآمد خوبی دارد. 

در مورد کارگردانی نیز باز درآمد می تواند محدود باشد، در واقع سرمایه گذار و یا گاهی  تهیه کننده  بیشترین سود و یا حتی ضرر  را از انیمیشن می برند

وجه دوم: جنبه ی توانایی و کشش روحی بدنی ، این مساله به نظر من مهمترین مساله است که همیشه در مشاوره ها از افراد می پرسم. دقت کنید که  انیماتوری می تواند به صورت کار دستی و طراحی روی کاغذ یا تبلت باشد، می تواند به شکل کار استاپ موشن و تکان دادن ذره به ذره ی جلوی دوربین باشد و یا می تواند به شکل کار با نرم افزارهای سه بعدی باشد. در همه ی اینها انیماتور باید در جایی ثابت باشد و غالبا با یک یا دو همکار بیشتر تعامل ندارد از طرفی دقت بالا می خواهد. مثلا یادم می آید خانم کشکولی نیا که در تکنیک انیمیشن با شن زبانزد هستند تعریف می کردند که برای کار از صبح تا عصر ماه ها در یک اتاق تاریک و تنها کار می کردند. 

باید به توانایی و روحیه تان دقت کنید، اگر فردی هستید که اهل تمرکز روی کار، کار فردی، منظم انجام دادن کار ها هستید و یا حتی تیپ شخصیتی شما طوری است که دوست دارید کارها را کمال و تمام انجام دهید می توانید سال ها انیماتور باشید، به شرطی که به توصیه ی همیشگی من یعنی توجه به سلامتی دقت کنید.  افرا د هنرمند زیادی هستند که به خاطر استفاده ی نادرست دچار مشکلات گردن، کمر ، دست  شده اند و دیگر کار را رها کرده و یا به بخش های دیگر مثل فیلمنامه نویسی رفته اند.

اما اگر تیپ شخصیتی شما طوری است که دوست دارید آدم ها را هدایت کنید، دوست دارید مدام مطالعه کنید و خودتان را به روز کنید، دوست دارید صحبت کنید، دوست دارید تاثیر گذار باشید، اهل ریسک کردن هستید، اهل شکست خوردن هستید، روانشناسی شخصیت ها را دوست دارید ، از سر و کله زدن با آدم های مختلف نه تنها اعصابتان خرد نمی شود بلکه لذت می برید و مهارت کسب می کنید .... اینجا تیپ شما مناسب کارگردانی است.  دنیایی که باید مدام در آن مطالعه کنید و به روز باشید. 

و در اینجا کتاب هایی برای علاقه مندان به هنر معرفی می کنم  برای اطلاعات بیشتر روی هر کدام کلیک کنید.

تهیه کتاب انیمیشن مستند	تهیه ی کتاب ایده هایی برای انیمیشن کوتاه	تهیه راهنمای جامع انیمیشن	تهیه کتاب دانستنی های نجات بخش انیمیشن

یادتان نرود که من را در اینستاگرام، آپارات، یوتیوب ، پادکستها یم را و گروه ها را در اینجا دنبال کنید. همچنین عضو خبرنامه شوید تا ماهی یکبار برایتان ایمیل های خوبی بفرستم. 

شاد و کنجکاو و خلاق باشید

حدیث ملکی (فیلمساز انیمیشن، تصویرساز، مصورساز و مروج علوم  اعداد و الگوها)